KAGİDER Başkanı Emine Erdem, 4 Nisan 2020 tarihinde Dünya Gazetesi’nde yayınlanan ”Yeni TÜİK verileri ışığında kadının güçlendirilmesinde neredeyiz?” başlıklı yazısında toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesine yönelik önemli bilgiler paylaştı.
Emine Erdem, KAGİDER’e ve derneğin yol haritasına dair bilgileri şu sözlerle ifade etti; ”Kadının güçlenmesi, ekonomideki varlığının artması ve kadın girişimciliğinin yaygınlaşması için çalışan KAGİDER (Türkiye Kadın Girişimciler Derneği) bu maratonun ön saflarında koşan bir sivil toplum kuruluşudur. Biz hedefe odaklı ilerlemek için resmi görmeye çalışır ve verilere dayalı olarak yol haritamızı daima güncel tutarız. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart ayında açıkladığı son veriler, sadece KAGİDER değil, Türkiye olarak da kadının güçlendirilmesi konusunda hangi noktada olduğumuzu değerlendirmemize olanak veren çok değerli bir rehber niteliği taşıyor. Gelin 6 Mart 2020’de yayınlanan “TÜİK İstatistiklerle Kadın 2019” ve 5 Mart’ta yayınlanan “Girişimcilik 2016- 2018” raporlarından yola çıkarak 2018 itibarı ile resmin bütününe bakalım.”
Yazının devamında yer alan istatistiki bilgiler ise şu şekildeydi;
Kadın istihdamı
TÜİK Hane Halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre 2018 yılında, Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı %47,4 düzeyinde bulunuyor. Bu oran kadınlarda %29,4, erkeklerde ise %65,7 oldu. Hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında %59,8 iken 2018 yılında %60,5 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde; 2018 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranının %26,5, erkeklerin istihdam oranının ise %90,4 olduğu görüldü. Hane Halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; çalışma hayatında kalma süresi, 2013 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki kadınlarda 16,7 yıl, erkeklerde 37,7 yıl iken 2018 yılında çalışma hayatında kalma süresi kadınlarda 19 yıl, erkeklerde 39,3 yıl oldu.
Kadınlar daha az ücret alıyor
Kazanç Yapısı Araştırması, 2018 sonuçlarına göre 2018 yılında yıllık ortalama brüt kazanç 49 bin 001 TL oldu. Bu değer, kadınlar için 46 bin 208 TL, erkekler için 50 bin 297 TL olarak tahmin edildi.
Cinsiyete dayalı ücret farkı toplamda ve tüm eğitim düzeylerinde erkek ücretinin lehine gerçekleşti. Cinsiyete dayalı ücret farkı toplamda %7,7 oldu. Bu fark, en fazla %28,8 ile meslek lisesi mezunu erkekler ve kadınlar arasında görülürken en az fark %14,3 ile lise mezunu erkekler ve kadınlar arasında görülüyor.
Eğitimde kadınlar için iyi haber
En az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında %81,1 iken 2018 yılında %90,1 oldu. En az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında, kadınlarda %72,6, erkeklerde %89,8 olan bu oran, 2018 yılında sırasıyla %84,5 ve %95,9 gerçekleşti.
En az üniversite mezunu 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2008 yılında %9,8 iken 2018 yılında %19,9 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında 25 ve daha yukarı yaşta olup en az üniversite mezunu olan kadınların oranı %7,6, erkeklerin oranı %12,1 iken bu oran 2018 yılında kadınlarda %17,5, erkeklerde ise %22,4’ü buldu.
Kadın milletvekili oranı %17,3
Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre; 2019 yılında 589 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 102, erkek milletvekili sayısının ise 487 olduğu görüldü. Meclise giren kadın milletvekili oranı, 2007 yılında %9,1 iken bu oran 2019 yılında %17,3 oldu.
Ya girişimcilik?
TÜİK, ‘Girişimcilik 2016-2018’ çalışmasına göre yeni girişimlerin çoğu üretimle değil ticaretle uğraşırken, son 10 yılda inşaattaki girişim sayısı yüzde 55 arttı. Bu süreçte ülke ekonomisi 100 bin yeni müteahhit yarattı. Son yıllarda yeni girişimlerin hem sayısı hem de istihdam yaratma kapasitesi azalıyor. Yeni kurulan girişimlerin toplam girişimler içindeki oranı 2011’de yüzde 22,3 iken bu oran 2018’de yüzde 13,6’ya kadar düştü. Yeni kurulan işletmelerin büyük çoğunluğu bir ila 10 çalışanı bulunan mikro ölçekli işletmelerden oluşuyor. Yeni doğan her 100 girişimin 30,8’i toptan veya perakende ticaret alanında faaliyet gösteriyor. Tarımdaki yeni girişimlerin oranı ise sadece binde 7 düzeyinde bulunuyor.
2018 yılı itibariyle her 100 işverenin 91,3’ünü erkekler geri kalanını kadınlar oluşturdu. Öte yandan çalışan sayısı arttıkça kadın işverenlerin oranı da azalıyor. Şirketlerin neredeyse tümü aile şirketi. Bugün hayatta olup faaliyet gösteren her 100 işletmenin 96,3’i 1990’da sonra kuruldu. 1990’dan önce doğan görece kurumsal işletmelin toplam sayı içindeki payı sadece yüzde 3,6. Üstelik şu andaki işletmelerin yüzde 55,9’u 2011 ve sonrasında kurulmuş işletmeler.
Kadın ve erkek istihdamları arasındaki ciddi uçurumun varlığını devam ettirdiğini ifade eden Emine Erdem, ”Cinsiyet eşitliğini destekleyen bir kültürü sosyal, ekonomik ve siyasi olmak üzere hayatın her alanında egemen kılmak ve profesyonel yaşamda kadınlarla erkekler arasında fırsatlar ve koşullar açısından eşitliği sağlamak yönünde daha hızlı ve daha güçlü adımlar atmamız gerekiyor. TÜİK’in son verileri kadının güçlendirilmesi mücadelesine gönülden bağlı her kişi ve kurum için bir uyandırma alarmıdır. Türkiye’nin geleceği, çocuklarımızın yarınları için bu resmi hızla iyileştirmek, bunun gereklerini yerine getirmek zorundayız.” diyerek cinsiyet eşitliği mücadelesinin kararlı bir şekilde devam etmesi gerektiğinin altını bir kez daha çizdi.
Kaynak: Dünya Gazetesi
