Yaz tatili denilince akla ilk gelen deniz tatilidir. Deniz tatilinin vazgeçilmez unsurları ise deniz-havuz, kum ve güneştir. Deniz kirliliği ve güneşin zararlı ışınları, zaman zaman çocuklarda bir takım hastalıklar ortaya çıkarabilir. Ancak faydaları da yadsınamaz. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. İpek Akman, deniz ve güneşin çocukların sağlıkları üzerindeki olumlu etkileri hakkında bilgiler verdi.
Eskiden yaz tatilleri deniz, güneş, kum, bağ-bahçe, oyun olarak planlanırken artık deniz ve güneşten faydalanabilen çocukların sayısı azalmaya başladı. Bunun en temel sebepleri ise tatilin ekonomik yükü ve çalışan anne- babaların çocuklarının televizyon ve bilgisayarla vakit geçirmesidir. Dr. İpek Akman, akıllı telefonlar, tablet ve bilgisayar başında aşırı zaman harcayan çocukların bir yandan hızla kilo alırken, öte yandan hareketsiz kalmaları sebebiyle yaşıtlarına kıyasla daha kısa boylu kaldıklarına dikkat çekti. Prof. Dr. Akman, güneş ve denizin çocuklar üzerindeki olumlu etkilerini ise şöyle anlattı:
DOĞAL D VİTAMİNİ: GÜNEŞ
Güneşin çocuklar için birçok faydası vardır. Güneş vücuda değdiğinde cilt altı yağ dokusunda D vitaminine temel oluşturan kolekalsiferolü aktive eder. Kolekalsiferol ise çeşitli enzimatik işlemlerden sonra D vitamine dönüşür. D vitamini böbrek ve bağırsaklardan kalsiyum emilini uyarır ve kemiklerde kalsiyum tutulumu daha fazla olur. Ayrıca uyku sırasında salınan büyüme hormonu da devreye girince çocuklarımızda beklediğimiz büyüme en güzel şekliyle meydana gelir. Bu yüzden çocuklarımıza “Yemek, güneş, uyku” sloganı bu bilgilerle anlatılmalı, hatırlatılmalı, bol bol oyun oynamaları ve hareket etmeleri teşvik edilmelidir.
MUTLULUK GÜNEŞTEN GELİYOR
Güneş ışınlarının bir diğer faydası, beyinde moral yükselten ve serotonin adı verilen hormonların üretimini hızlandırması ve insan psikolojisini olumlu etkilemesidir. Güneş ışınları uyku kalitesini arttırıcı etkiler yapar. Gözleriniz güneş ışınlarına maruz kaldığında, beyne bir mesaj gönderilir. Bu mesaj sonucu beyin melatonin salgısını artırır. Melatonin de uyku getirici bir hormondur. Daha uzun süre uyumanızı ve uykunuzun daha kaliteli olmasını sağlar.
SAĞLIKLI OYUN ALANLARI İÇİN KUMSALDA OYNAYIN
Deniz tatili yapan aileler çocuklarıyla genelde kum kenarında oyun oynayarak zamanlarını geçirirler. Sürekli denizde yüzemeyen küçük yaştaki çocuklar için kumsallar ideal sağlıklı oyun alanlarıdır. Güneşin yararlarının yanı sıra deniz kumunun da çocuklar üzerinde olumlu etkileri vardır. Islak deniz kumunda yapılan yürüyüşler, kan damarlarının genişlemesine ve kanın yukarı doğru pompalanmasını sağlayarak kan akışını arttırır. Erişkinlerde görülen kireçlenme ve romatizma hastalığını tedavi edici etkisi vardır.
İSİLİĞE KARŞI DENİZ
Deniz suyunun en etkili özelliği; yaraları, alerjik reaksiyonların yol açtığı izleri, özellikte bez kullanan bebeklerde oluşan isiliği ve tahriş olan bölgeleri tedavi etmesidir. Deniz suyu, cilt bozukluğunun yol açmış olduğu hastalıkları da iyileştirmektedir. Egzama, atopik dermatit, sedef ve rosacea gibi cilt hastalıkları için deniz suyunun çok büyük yararı bulunmaktadır. Ayrıca, tuzlu su sinüslerin temizlenmesini sağlar, burun tıkanıklığının düzelmesine yardımcı olur.
TÜM KASLARI ÇALIŞTIRIR
Çocuklar deniz kenarında oyun oynarken, aynı zamanda yüzmeye de teşvik edilmelidir. Çünkü yüzme, çocukların tüm kaslarının ahenkle hareket etmesini sağlarken, kol ve göğüs kaslarını canlandırır. Gelişme çağında olan çocukların kaslarının hareket etmesi, hem gelişimlerine önemli bir katkı sağlar hem de çocuklara kuvvet ve zindelik kazandırır. Yüzme yeteneği çocuğun gelişiminde etkili olur.
GÜNEŞ ÇARPMASINA DİKKAT!
Güneş çarpması genelde 40 derecenin üstündeki havalarda ortaya çıkar ve vücudun ısı düzenleyici sistemi görevini yapamaz hale gelir. Vücut normal sıcaklığına dönebilmek için yeterli miktarda ısı kaybedemez ve vücut sıcaklığı organları tahrip edebilecek derecede çok yüksek seviyelere çıkar. Çocuklar, yaşlılar ve hastalar daha dayanıksız oldukları için 40 derecenin altındaki sıcaklıklar da, onlar için tehlike oluşturabilir. Kalın giyinmek, çok yemek yemek de güneş çarpmasını tetikler. Güneş çarpması durumunda, hastanın elbiselerini çıkarıp hastayı soğuk su banyosuna sokun. Eğer bu mümkün değilse vücudunu ıslak bir çarşafla ya da havluyla sarın, kol ve bacaklarını buz parçalarıyla ovun. Soğuk bir odaya alıp, bilinci yerinde ise yudum yudum su verin. Hastanın ateşi düşmezse hastaneye götürün.
Güneş çarpmasının belirtileri:
- Sıcak ve kuru cilt
- Terleyememe
- Cilt önce kızarır daha sonra soluk ve morumsu bir renk alır.
- Normalden daha hızlı soluk alıp verme
- Hızlı nabız atması
- Vücut sıcaklığının hızlı bir şekilde 40 derece ve üzerine çıkması
- Baş ağrısı
- Kas krampları
- Açılmış göz bebekleri
- Tutarsız konuşmalar, çevreyi tanıyamama, şaşkınlık, agresif konuşma ya da davranışlar, ajitasyon ve halüsinasyonlar
- Uyuklama ya da sersemlik hali
- Havale geçirme
- Bilinç kaybı
